Blog
Is zonnebrand slecht voor je huid of gezondheid? Alle feiten en fabels op een rij.
We kennen het allemaal: zodra de zon wat feller begint te schijnen liggen de winkelschappen weer vol met een tal aan verschillende zonnebrand producten en beginnen de 1+1 acties op SPF-producten weer . Zonnebrandcrème wordt al jaren aangeraden om je huid te beschermen tegen de zon en steeds vaker worden we gewaarschuwd van de risico’s op zonnen zonder deze beschermsmeerseltjes, sprays en gels.
Maar wellicht heb je ook gehoord dat gebruik ervan juist helemaal niet zo goed voor je is, dat het je gezondheid of zelfs het milieu kan beschadigen? Steeds vaker verschijnen er berichten op social media met claims als “zonnebrandcrème is slecht voor je hormoonhuishouding” of “insmeren met een SPF is kankerverwekkend”.
Zie jij door de bomen het bos niet meer? Wie heeft er gelijk, wat klopt er nou écht? Is jezelf insmeren schadelijker dan onbeschermd zonnen? In dit blog zetten we de feiten en fabels op een rij en helpen we graag de verwarring omtrent zonnebescherming de wereld uit.
Wil jij weten welke zonnebrand en/of andere huidverzorging het beste past bij jouw huidtype? Plan een persoonlijk skincare consult bij DokterEs. Onze specialisten geven eerlijk advies en maken een plan dat past bij jouw huid.”
Waarom denken mensen dat zonnebrand slecht is?
De twijfel komt vooral door:
- Nieuwsberichten over chemische UV-filters zoals oxybenzone.
- Discussies over hormoonverstorende stoffen in SPF-producten.
- Zorgen om het milieu (vooral koraalriffen).
- Viral posts op social media vol misinformatie.
- Huidreacties zoals allergie of irritatie.
We worden tegenwoordig overspoeld met meningen. Dermatologen, ervaringsdeskundigen, maar ook zelfverklaarde ‘experts’ delen op social media hun visie. Het probleem? Niet iedereen baseert zich op feiten. Sommige claims komen voort uit trends, onbewezen feiten of soms zelfs complottheorieën. Daardoor zie je veel tegenstrijdige informatie voorbij komen over het wel of niet gebruiken van zonnebrandcrème.
Welke stoffen in zonnebrand zijn controversieel?
De meeste ophef over het ongezond, slecht en/of schadelijk zijn van zonbeschermingsproducten zijn gebaseerd op benzophenonen, met name de stof oxybenzone. Dit zijn chemische UV-filters die behoren tot de meest besproken ingrediënten. Ze absorberen UV-straling (vooral UVB) en beschermen zo de huid door verbranding te voorkomen. De ophef omtrent deze stoffen is ontstaan omdat ze soms in verband worden gebracht met een mogelijke hormoonverstorende werking (endocriene disruptors). Maar klopt dit wel?
Wat zijn endocriene disruptors precies?
Het zijn stoffen die de werking van natuurlijke hormonen kunnen nabootsen of blokkeren. Dit betekent niet automatisch dat ze schadelijk zijn: het hangt vooral af van de hoeveelheid, frequentie en individuele gevoeligheid. Onderzoek toont aan dat deze factoren vaak veel hoger zouden moeten zijn dan in onze producten aanwezig is om schade te veroorzake. Benzophenonen komen ook voor in talloze andere producten die we dagelijks zonder problemen gebruiken, zoals parfum, shampoo, haarlak, nagellak en make-up.
Wetenschappelijke reviews (Kim et al., 2021; Schlumpf et al., 2010) concluderen dat de blootstelling via cosmetica extreem laag is en dat er geen aanwijzingen zijn voor schadelijke effecten bij normaal gebruik.
Overige ingrediënten
Daarnaast wordt er nog wel eens negatief gesproken over het gebruik van:
- Nanodeeltjes (zinkoxide, titaniumdioxide): hiervan wordt wel eens beweerd dat ze door de huid heen in het lichaam zouden dringen. Een overzichtsstudie gepubliceerd in Nanotoxicology (2018) bevestigt dat deze deeltjes op de huid blijven en dus geen toxiciteit in het lichaam kunnen veroorzaken. Daarnaast zijn deze minerale filters juist geschikt bij gevoelige huiden, omdat ze geen zonlicht (en dus warmte) absorberen in de huid maar reflecteren.
- Parfum en alcohol: in hoge percentages kunnen deze stoffen de huid uitdrogen en/of irriteren bij droge, gevoelige huidtypes. Volgens een review in Contact Dermatitis (2019) is het risico op irritatie zeer laag en meestal afhankelijk van andere ingrediënten. Een studie in Dermatitis (2014) toont aan dat parfumgerelateerde allergieën vooral optreden bij mensen met reeds bestaande contactallergieën en zelden bij de algemene bevolking
Hulp nodig bij het kiezen van de juiste zonbescherming?
Wil je weten welke zonneprotectie en aanvullende huidverzorging het beste past bij jouw huidtype? Plan een persoonlijk skincare consult bij DokterEs. Onze specialisten geven eerlijk advies en maken een plan dat past bij jouw huid.
Is zonnebrand slecht voor je huid?
Daarop kunnen we dus een bondig en duidelijk antwoord geven: nee. Zonnebrand beschermt juist tegen UV-straling (zowel UVA als UVB) die huidveroudering en huidkanker veroorzaakt. Dit uit zich op zowel korte als langere termijn door:
- Zonnebrand met huidschade en –irritatie
- Aantasting van collageen en elastine. Door blootstelling aan UV-straling ontstaat schade, met rimpels en verslapping als gevolg.
- Pigmentvlekken
Volgens meerdere wetenschappelijke studies (o.a. Green et al., 2011; Ghiasvand et al., 2016) vermindert dagelijks gebruik van zonnebrand het risico op huidkanker en vroegtijdige huidveroudering aanzienlijk.
Alle zonnebrandcrèmes op de Nederlandse markt moeten voldoen aan strenge EU-richtlijnen (zoals EC Cosmetic Regulation 1223/2009) en overschrijden dus ook niet de grenzen van veilige doseringen benzophenonen en andere ingrediënten.
De UK heeft strengere richtlijnen ingesteld voor maximale percentages benzophenonen in lichaamsproducten, puur uit voorzorg om in te spelen op de zorgen van mensen, maar dus nogmaals niet gebasseerd op aangetoonde feiten dat het de gezondheid zou aantasten.
Een veelgehoorde mythe is dat zonnebrandcrème de aanmaak van vitamine D blokkeert. In theorie zou dit kunnen, omdat UVB-straling nodig is voor de synthese van vitamine D in de huid, en SPF beschermt juist tegen UVB. Maar wat blijkt uit onderzoek? Meerdere studies hebben aangetoond dat het dagelijks gebruik van SPF, zelfs een factor 50, de vitamine D aanmaak nog steeds plaatsvindt (hetzij ietsjes langzamer) en dat de vitamine D voorraad in de huid niet wordt aangetast.
Onderzoek toont aan dat dagelijks 15 minuten zonblootstelling met de handen of je gezicht al voldoende is. Daarbij is het goed om te beseffen dat je nooit je volledige lichaam bedekt met een SPF en dus nooit 100% van de huid hebt ingesmeerd.
Is zonnebrand slecht voor je gezondheid?
Sommige studies hebben dus laten zien dat UV-filters (zoals oxybenzone) in kleine hoeveelheden via de huid in de bloedbaan kunnen komen. In een studie uit 2019 (Matta et al., JAMA) werden bij deelnemers concentraties in het bloed gevonden die hoger waren dan de grens waarbij de FDA verdere toxiciteitstesten aanbeveelt.
MAAR:
- Deze deelnemers gebruikten 10x meer dan de aanbevolen hoeveelheid zonnebrand (vier keer per dag, over 75% van het lichaam).
- Ondanks dat verdere toxiciteittesten volgens FDA-normen worden aangeraden, is er geen enkel bewijs in deze studie dat zelfs deze concentratie in het bloed ook daadwerkelijk schade zou geven aan de gezondheid. Er werden er geen gezondheidsproblemen waargenomen tijdens de studie.
- De studie zelf concludeert: “Deze bevindingen betekenen niet dat mensen moeten stoppen met het gebruik van zonnebrand.”
- Tot nu toe is er geen enkel bewijs dat de lage hoeveelheden die via normaal gebruik in het lichaam komen schadelijk zijn.
Conclusie
Het gebruik van zonneprotectie met UV-filters is niet slecht voor je gezondheid. De voordelen (bescherming tegen huidkanker) wegen ruimschoots op tegen de theoretische risico’s.
Zonnebrand en het milieu
Zonnebrand is dus niet slecht voor je huid of gezondheid, maar wat is de impact op het milieu? Ook hier zijn verschillende meningen over, en dan met name over de invloed van het gebruik van zonnebrand op koraalriffen. De zorg draait in deze discussie vooral om UV-filters zoals oxybenzone en octinoxate, die in bepaalde omstandigheden het zeeleven zouden kunnen schaden.
Wat zegt de wetenschap hierover?
Uit verschillende wetenschappelijke studies kwam naar voren dat oxybenzone (benzophenone-3) koraalcellen zou kunnen beschadigen en/of het koraalrif kan verbleken. Echter is het hierbij belangrijk te vermelden dat ook bij deze studies wordt vermeld dat dit enkel in zeer hoge concentraties geldt in stilstaande wateren. Er zijn aanwijzingen dat UV-filters zich kunnen ophopen in het milieu, maar er wordt benadrukt dat er nog veel onduidelijkheid is over de werkelijke risico’s in open zee. Ook op dit vraagstuk wordt dan ook gepleit voor meer veldonderzoek in natuurlijke omstandigheden.
Praktische tips voor veilig en doeltreffent gebruik van zonnebrand
Ons advies: smeren, kleren en weren:
- Kies altijd minimaal SPF 30, liefst 50 bij felle zon of lichte huid.
- Smeer voldoende product en breng je zonbeschermer regelmatig opnieuw aan, met name na zwemmen/zweten of maximaal na 2 uur na aanbrengen.
- Vergeet oren, voeten, nek en hoofdhuid niet.
- Draag zonnebril, hoed en UV-werende kleding.
- Vermijd de zon tussen 12.00 en 15.00 uur. Wist je dat de zonnesterkte in de schaduw slechts circa 10% minder sterk is en je dus nog steeds makkelijk kan verbranden?
Wist je dat?!
DokterEs een breed scala aan hoogwaardige zonbeschermingsproducten aanbiedt, waarbij je kan rekenen op:
Meer bescherming dan enkel tegen UVA en UVB: onze producten beschermen ook tegen infrarood straling en blauw licht. Beiden kunnen leiden tot huidschade en het blauw licht specifiek kan pigmentvlekken veroorzaken, met name het licht van apparaten zoals je telefoon, laptop en tv.
Verschillende texturen: waarbij voor elk huidtype een geschikte formulering beschikbaar is die fijn voelt op je huid.
- Anti-aging en verzorging: naast bescherming bieden onze SPF-producten aanvullende verzorgende ingrediënten gericht op jouw specifieke huidbehoeften en stimuleren ze je collageenaanmaak voor extra anti-aging effect.
We kijken graag samen met jou naar de best passende zonbeschermer voor jouw huid. Tijdens een persoonlijk skin care consult geven we advies op maat voor een doeltreffende huidverzorgingsroutine.
Conclusie: is zonnebrand slecht of juist goed?
Zonnebrand, of wel zonprotectie (want het voorkomt juist het verbranden natuurlijk!) is zeker niet slecht voor je huid of gezondheid. Integendeel: het beschermt je tegen UV-straling, voorkomt vroegtijdige veroudering en verlaagt het risico op huidkanker.
De discussie over bepaalde filters en milieubelasting is begrijpelijk aangezien er meerdere studies naar zijn gedaan, maar hoeven je er niet van te weerhouden om zonneprotectie te gebruiken. Kies bewust en smeer consequent.
Twijfel je over welke zonnebrand je moet gebruiken of heb je al huidproblemen en weet je niet wat geschikt is voor jouw huidconditie? Bij DokterEs helpen we je met een skincare consult op maat. Zo weet je precies wat jouw huid nodig heeft om gezond, stralend en beschermd te blijven.
Veelgestelde vragen
We snappen dat je mogelijk nog vragen hebt. We lichten de meest voorkomende vragen graag aan je toe:
Je kunt nog steeds gewoon bruin worden als je zonnebrand gebruikt, alleen veiliger en geleidelijker. Belangrijk om te beseffen: snel bruin worden is géén teken van een “gezonde kleur”, maar van zonneschade. Ook als je niet zichtbaar of voelbaar verbrand, kan je huid al beschadigd zijn. Het snel bruin worden is een poging van je huid om zich met meer aanmaak van pigment beter te beschermen tegen de schadelijke straling van de zon en het DNA van de huidcellen te beschermen.
Soms wel, maar dat is dus zoals hierboven uitgelegd eigenlijk een teken van huidschade. Niet gezond dus!
Dat hangt een beetje af van de sterkte van de zon. In de winter is 1 maal per dag smeren in de ochtend voldoende. In zonniger weer is het advies om je zonneprotectie minimaal elke 2 uur en na zwemmen of zweten opnieuw aanbrengen.
Voor een goede bescherming is het belangrijk dat je ook voldoende aanbrengt. Je gebruikt 1 theelepel voor het insmeren van je gezicht en hals en een handvol product voor het hele lichaam.
In principe wel. Een SPF 50 blokkeert 98% van UVB, SPF 30 ongeveer 96%. In beide gevallen geldt dit wanneer je je nog steeds frequent genoeg bijsmeert.
Nee, juist niet. Zonblootstelling kan de dode huidcellen laten ophopen, waardoor de acne tijdelijk wat minder lijkt, maar vaak na de vakantie juist uitbreekt, omdat de onzuiverheden daaronder zijn opgehoopt. Daarnaast kan onbeschermde zonblootstelling leiden tot donkerdere verkleuring van acnelittekens. Voor een acne(-gevoelige) huid zijn speciale non-comedogene zonnebeschermers die een opstoot van de acne voorkomen.
Maximaal 2 uur (afhankelijk van de zonnesterkte), dus regelmatig opnieuw aanbrengen is belangrijk.
benieuwd wat we voor je kunnen doen?
Wij staan klaar om jou te adviseren en te ondersteunen in het bereiken van je huiddoelen. Neem vrijblijvend contact met ons op voor een persoonlijk advies en antwoord op al je vragen.
